De transformatie naar piloot

Na mijn eerste solo vlucht had ik niet veel tijd om bij te komen. Na een vlucht met instructeur moest ik nu 2 opeenvolgende vluchten buiten het lokale gebied solo vliegen.

De eerste solo vlucht, waar ik eerder over schreef, bestond uit een paar ‘circuits’ om het vliegveld om over de drempel heen te komen van het alleen vliegen en te leren vertrouwen op je eigen skills om veilig alle procedures uit te voeren.

Nu was het de bedoeling dat ik zelfstandig naar een oefengebied ging, daar wat oefeningen zou doen en terug zou komen. Het doel hiervan is om te groeien in de rol van gezagvoerder. Zelfstandig keuzes maken, weer en verkeer ontwijken en een tijdplanning naleven op 3 minuten nauwkeurig. Het prettige is dat het zijn van ‘gezagvoerder’ mij niet onbekend is: dit doe ik immers in mijn werk ook. Ik was dan ook benieuwd naar hoe dit zou gaan bevallen. Ik kwam erachter dat onder andere de hogere snelheid en het werken in 3D een groot verschil maken met mijn werk op het water. Ik schrijf er graag over in deze blog!

De eerste vlucht

In de vroege ochtend kwam ik weer aan op het vliegveld. Terwijl het nog donker was, briefte ik de instructeur. Dat klinkt gek, maar het was mijn eigen vlucht, waarbij de instructeur op de grond bleef. Ik vroeg hem wat hij ging doen terwijl ik in de lucht was, waarop hij droogjes antwoordde dat hij koffie ging drinken en ging bijkletsen met collega’s. Maar: als ik onderweg vragen had mocht ik hem altijd bellen!

Tijdens het klaarmaken van het vliegtuig valt me iets op: het is druk op het vliegveld. Ik zie dat er vier andere vliegtuigen worden klaargemaakt door leerling-vliegers, zonder instructeur erbij. In mijn hoofd leg ik al een linkje: meerdere personen, in meer of mindere mate gevorderd, die nu gaan vliegen. Dat gaat een risico opleveren in de lucht. Opletten dus!

Na het klaarmaken van het vliegtuig doet de instructeur zijn eigen rondje om het vliegtuig. Hij wil zeker weten dat alles 100% klopt, voordat ik vertrek. Dat is prettig, want daarmee zitten we op 1 lijn.

Nadat hij zichzelf ervan verzekerd heeft dat alles er goed uit ziet geeft hij me een hand en stap ik in. Hij kijkt nog even toe hoe ik het vliegtuig start en wegrijd richting de startbaan.

Over de radio hoor ik meerdere toestellen vertrekken. Ik hoor dat 1 toestel zich meld voor oefengebied ‘C’. Daar moet ik ook zijn!

Ik doe de laatste checks en stijg op. Ik blijf hangen op 500 voet om de aanvliegroute van Las Palmas niet te hinderen en vlieg om een gevaarlijk gebied heen. In dit ‘gevaarlijke gebied’ zijn parachutisten actief en om te voorkomen dat er straks eentje aan mijn vleugel hangt, vlieg ik er ruim zuidelijk omheen. Plotseling vlieg ik de regen in en de temperatuur daalt naar 14 graden. Hee, dat is nieuw! Dit stond ook niet op de weersvoorspelling. Even denken, moet er nu nog iets anders? De carburateurvoorverwarming aan om te voorkomen dat de carburateurs bevriezen en de motor afslaat? Door de lagere druk in de carburateur kan deze bij hoge vochtigheid al bij +25 graden Celsius bevriezen, maar ik herinner me de tabel en het huidige vochtigheidsgehalte en besluit dat het niet nodig is. De verwarming van de buis die de snelheid meet dan? Als die verstopt raakt, werkt mijn primaire snelheidsmeter niet meer. Die is ook niet nodig bij 14 graden. Gerustgesteld maar op mijn hoede vlieg ik verder.

Na het passeren van het gevaarlijke gebied, de ‘D78 Area’ besluit ik te klimmen van 500 naar 3000 voet: een veilige hoogte om wat oefeningen te doen en 500 voet onder de opgegeven wolkenbasis van 3500 voet. Ineens zie ik op de verkeersradar een vliegtuig van rechts naderen en tegelijkertijd hoor ik de leerling-vlieger over de radio: hij komt van rechts en klimt naar 2500 voet. Ik klim op dat moment door 2500 voet en vertel over de radio dat ik door klim naar 3000 voet: voldoende separatie dus. Toch blijf ik alert: 2 mensen met weinig ervaring in een nauw gebied levert een risico op.

Op het moment dat ik de radio oproep doe, vlieg ik plotseling een wolk in. Oeps, die had ik niet aan zien komen. Door grote, witte stapelwolken op de achtergrond vielen deze kleinere witte wolken ertegen weg. Hoe onschuldig dit ook klinkt, is het invliegen van (regen)wolken voor een ongetrainde piloot levensgevaarlijk. Onderzoek heeft aangetoond dat de gemiddelde, ongetrainde piloot binnen 2 minuten gedesoriënteerd is en dit is een van de hoofdoorzaken van dodelijke ongevallen. In de theorie heb ik geleerd hoe het menselijk lichaam zo makkelijk te foppen is. Waar het op neerkomt is dat je lichaam kleine of langzame bewegingen niet registreert en grote of snelle bewegingen wel. Hierdoor kan je gevoel zeggen dat je bijvoorbeeld rechtdoor vliegt, of juist op zijn kop hangt, terwijl dit in werkelijkheid helemaal niet zo is. De attractie ‘Villa Volta’ van de Efteling maakt onder andere gebruik van dit effect.

Dat gevoel is zo sterk dat ongetrainde piloten niet meer vertrouwen op hun instrumenten (die zullen wel stuk zijn, is dan de gedachte) en naar hun gevoel luisteren. Het gevolg, daar zijn voorbeelden genoeg van. Video’s van hoe vliegtuigen recht naar beneden komen, terwijl de piloot de illusie heeft gewoon rechtdoor te vliegen. Dit wil ik voorkomen en ik wil zo snel en veilig mogelijk de wolk uit.

Ik besluit onmiddellijk te stoppen met uit het raam kijken en naar mijn instrumenten te kijken. Ja, daar gaat mijn gevoel al. De wolk gooit me hevig heen en weer, waardoor ik nu denk dat ik op zijn kant gegooid ben en een bocht maak. Dat is niet zo, zeggen de instrumenten. Ik weet dat ik boven zee zit en me op een veilige hoogte bevind. Ik duw de neus van het vliegtuig naar beneden, neem gas terug en niet veel later kom ik de wolk uit op 2500 voet. Ik meld de lage wolkenbasis over de radio en besef me dat het vliegtuig van rechts me nog steeds nadert terwijl we nu op gelijke hoogte vliegen. Nu vind ik het even spannend worden.

Volgens de regels moet ik voorrang verlenen aan een vliegtuig van rechts. En normaal gesproken hoor je dat te doen door naar rechts te sturen en achterlangs te vliegen. Maar daar bevindt zich hoog terrein en daar wil ik niet naartoe, zeker niet met deze lage bewolking. Ik besluit een bocht van 360 graden naar links te maken om vervolgens achterlangs te kruisen. Dit werkt en ik merk dat het 3D-denken in dit soort situaties even schakelen is. Later leert de instructeur mij dat ik dit eerder had kunnen/moeten zien en had moeten stoppen met klimmen, totdat het vliegtuig gepasseerd was. Al was dit ook een prima oplossing. Weer wat geleerd!

Enigszins gespannen begin ik aan mijn oefeningen: steile bochten, langzaam vliegen, motorstoringen.. Langzaam krijg ik er steeds meer vertrouwen in. Al blijft het spannend: zonder instructeur naast je die in kan grijpen als het echt fout gaat.

Na anderhalf uur oefenen maak ik weer een -al zeg ik het zelf- mooie landing op het vliegveld en parkeer ik. Hoe het eruit ziet als ik het naar mijn zin heb? Nou, zo:

De tweede vlucht, een wereld van verschil

Een dag later staat hetzelfde type vlucht gepland en sta ik in alle vroegte weer op het vliegveld. In tegenstelling tot gisteren ben ik nu de enige op het hele vliegveld. Ik start het vliegtuig en rijd een keer de landingsbaan op en neer om eventuele dieren of mensen weg te jagen en te kijken of de baan vrij is. Vervolgens geef ik gas en stijg ik op in westelijke richting.

De lucht is blauw en rechts zie ik de zon langzaam boven de bergen uit stijgen. Links zie ik de helderblauwe zee, waar de eerste bootjes al varen. Het motortje snort tevreden en het luchtruim is leeg. Ineens voel ik een intens gevoel van geluk opkomen en de tranen schieten in mijn ogen. Misschien daalt nu pas het besef dat ik mijn droom aan het waarmaken ben.

Even grijp ik naar mijn telefoon om wat foto’s te maken maar ik bedenk me snel: ik wil even lekker in dit moment blijven. Ik besef me dat ik op alle vlakken heel veel geluk heb en me in een bevoorrechte positie bevind. Ik voel me zo ontzettend gelukkig en dankbaar tegelijkertijd! Even denk ik helemaal nergens aan, maar gewoon het hier en nu. Zo droom ik nog een beetje door en geniet ik van het uitzicht. Voordat ik mijn oefeningen start, word ik weer een beetje wakker en bedenk ik me dat ik niet kan wachten om Martin, en iedereen die dat leuk vind, mee te laten genieten van deze bijzondere hobby.

Na de oefeningen bedenk ik me dat het leuk is om een foto te maken van dit mooie uitzicht. De regelgeving heeft bepaald dat dit mag, zolang het geen gevaar oplevert. Dit komt omdat veel piloten de telefoon of tablet gebruiken om te helpen navigeren of, om inderdaad foto’s te maken of hun instructeur te bellen. Dus controleer ik nogmaals of alles in het vliegtuig doet wat het moet doen, doe ik een radio-oproep voor ander verkeer, bepaal ik mijn positie en maak ik wat bochten om te kijken of er echt niemand in de buurt is. Waar de politie in Nederland soms met een touringcar over de snelwegen rijdt om bellers achter het stuur te betrappen, schijnen ze dat hier in een onherkenbare Airbus te doen. Goed opletten dus als ik daardoor ingehaald wordt en allemaal gezichten met kladblokken en portofoons voor de ramen zie!

Vervolgens pak ik een paar seconden mijn telefoon om een foto te maken, zodat ik jullie nu alvast een klein beetje kan laten meegenieten:

Hier vlieg ik op slechts 500 voet boven het wateroppervlak, de minimale veilige hoogte. De hotels op het land bevinden zich hoger dan het zeeniveau, waardoor het dit mooie beeld oplevert.

Toch vind ik bewolking, zoals die van een dag eerder, ook een mooi en dynamisch beeld opleveren.

Deze week

Met deze waardevolle ervaring in ‘het rugzakje’ ging ik het weekend in, waarin ik heerlijk naar het strand ben geweest, lekker heb gesport, gegeten en gedronken, het huis heb schoongemaakt en energie heb opgespaard voor deze week. Ik mis Martin best wel en gelukkig is hij over een paar weekjes weer terug. Tot die tijd vermaak ik me ook wel, meer dan zelfs want ik heb het hier fantastisch naar mijn zin!

Vandaag heb ik zelfstandig een 3 uur durende reis gemaakt met touch & go’s op Tenerife, La Gomera en mijn thuisbasis op Gran Canaria. Dit verhaal deel ik graag met jullie in een volgende blog!

Bedankt voor jullie leuke, lieve reacties allemaal!